یاد حسن ارژنگ نژاد زنده شد

آتلیه دات کام: تعدادی از هنرمندان با حضور در مراسم یادبود میرحسن ارژنگ نژاد هنرمند فقید مجسمه ساز در خانه هنرمندان ایران از خاصیت های حرفه ای و اخلاقی او گفتند.

به گزارش آتلیه دات کام به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، مراسم یادبود میرحسن ارژنگ نژاد به همت انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران پنجشنبه ۳ شهریور در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران اجرا شد. در ابتدای برنامه عباس مجیدی عضو شورای عالی خانه هنرمندان ایران با ابراز تاسف از درگذشت زنده یاد ارژنگ نژاد بیان کرد: متاسفانه در هفته های اخیر هنرمندان بزرگی را از دست دادیم که با رفتن شان یک جامعه را سوگوار کردند. اما ما گاهی این نگرانی را داریم که آیا می توان حق مطلب را درباره ی کوشش های بی وقفه شان ادا کرد؟ خوشبختانه انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران این افتخار را داشت که در برنامه «روشنای بزرگان» با برگزاری بزرگداشتی، قبل از این از زحمات استاد ارژنگ نژاد در زمان حیاتشان تقدیر کند. وی ادامه داد: ما امروز اینجا جمع شدیم تا یاد بزرگمردی را گرامی بداریم که همه عمر خودرا وقف مجسمه سازی کرده و در شهرهایی چون مشهد، تهران و اصفهان و … شاهد خودنمایی آثارش هستیم. او زندگی و هنرش را در هم تنیده بود و بدنبال تفکر ابوالحسن صدیقی بر چند نسل تاثیر گذاشته و بستری برای بروز نگاه جدید در هنر تجسمی فراهم نموده است. اندیشه او استوار و جاری در بین ما خواهد بود و ما مسئول حفظ این میراث هستیم.
متاسفانه در سالهای اخیر شاهد بی توجهی در حفظ آثار بزرگانمان هستیم که نباید فراموش نماییم این ها جزو فرهنگ ملی ما هستند. غفلت از آنها ما را مدیون بزرگان هنر و البته جامعه و همین طور مدیون استاد ارژنگ نژاد می کند. یادبود مردی خوش اخلاق در ادامه عباس مشهدی زاده هنرمند پیشکسوت مجسمه ساز بیان کرد: از همه شما برای همراه شدن در سوگواری خانواده ای که عزیزی را از دست داده اند، تشکر می کنم. من در سنین دبیرستان و سالهای ۱۳۳۴ در راه مدرسه به تدریج با هنر مجسمه سازی آشنا شدم. برای دیدن آقای ارژنگ نژاد به کارگاهی می رفتم و ایشان با هنرمندانی که مجسمه سازی را در روسیه فراگرفته بودند، ارتباط داشتند. عمرشان پربرکت بود و امروز مجسمه های خیلی از آثار وی در شهرهای مختلف دیده می شود. یکبار در دوران قبل از انقلاب گروهی از اداره هنرهای زیبا که بعدها گسترش یافت و به اداره کل هنرهای زیبا تغییر نام داد، باید به کنترل کیفی آثار مجسمه کارگاه ها می رفتند و این گروه به کارگاه استاد ارژنگ نژاد هم رفتند. وی افزود: یکی از استادان ما خانم لیلیت تریان که شاگردان زیادی را هم به جامعه تحویل داد از ارزشیابان آثار در این کارگاه ها بود و آقای ارژنگ نژاد در کارگاهش قفسی داشت که شیری زنده را در آن نگه می داشت. وقتی شیر پنجه خودرا بر شانه خانم تریان قرار داد، او به عکاس حاضر در آن جمع گفت آیا عکسش را گرفتی و عکاس گفت نه. اما خانم تریان گفت تو باید لحظه را درمی یافتی و عکاسی یعنی همین. اما حسن ارژنگ نژاد به صورتی از عکاس دلجویی کرد. برای اینکه او فردی بسیار خوش اخلاق بود. در ادامه زهرا رسولی هنرمند مجسمه ساز که اجرای این مراسم را نیز برعهده داشت، به برخی اشتباهاتی که درباره ی سابقه کاری میرحسن ارژنگ نژاد در فضای مجازی وجود دارد، اشاره و بنیاد ارژنگ را معرفی نمود. تاکید بر نقش اجتماعی میرحسن ارژنگ نژاد حمید شانس هنرمند پیشکسوت مجسمه ساز نیز روی سن رفت و درباره ی زنده یاد ارژنگ نژاد اظهار داشت: فقدان استاد ارژنگ نژاد را به جامعه هنری و خانواده ایشان تسلیت می گویم؛ مردی که بیش از ۹ دهه فعالیت مستمر و موثر در مجسمه سازی داشت. از دست کم یک دهه قبل متاسفانه درباره ی هنرمندان مرحوم نظیر رضایی، الخاص، تریان و … در اینجا صحبت کرده ام اما معتقدم علاوه بر نکوداشت آنها حفظ میراث شان وظیفه اصلی ماست. برگزاری این یادبودها باید بر ادامه راه آنها متکی باشد، نه توصیف و تحسین توانمندی و قابلیت آثارشان اما چه جریانی هست که قابلیت ادامه این راه را از مجسمه سازی می گیرد؟ اگر بخواهیم به آن خیانت به هنر نگوییم پس نامش چیست؟ استاد ارژنگ نژاد چهره ای موثر بود و ما حضورش را در فضای هنر حس و درک می کردیم. وی ادامه داد: من ترجیح می دهم به عنوان یک مجسمه ساز از نقش اجتماعی ارژنگ نژاد بیشتر صحبت کنم. او به شکلی تاریخ مجسمه سازی شهری را ورق زده است و آثارش از ماندگارترین آثار مجسمه سازی است. تاکید میرحسن ارژنگ نژاد بر کار تعدادی از همین نتایج اجتماعی مغفول مانده هنرش است؛ برای اینکه او آثار مشترکی با دیگران داشت. از دلیلهای حضور همیشگی وی در عرصه مجسمه سازی، همین خواسته اش در خصوص اشتراک و همکاری و ارتباط مداوم با جامعه مجسمه سازی بوده است. این هنرمند عنوان کرد: در دوران پس از انقلاب نگرانی از برخورد با آثار قبلی ایشان می بینیم اما این رفتار با هنرمندان که اجازه داده نمی گردد به کارشان مشغول باشند، ناشی از چیست؟ مگر وظیفه یک دوران و اجتماع غیر از به ثمر رساندن توانمندی های بالقوه آنهاست؟ ارژنگ نژاد نماد ادامه و همکاری در یک قرن گذشته است و بزرگداشت وی در روزگار قدرت گرفتن تفکر ضدهنر، همانا بزرگداشت تفکر است. شانس افزود: متاسفانه فرهنگ حاکم نگاه مثبتی به هنر و عملکرد اجتماعی آن ندارد. در دهه های گذشته گرفتار رکودی در هنر شده ایم و هنر امروز به میان مایگی قناعت کرده است. چه کسانی باید به ۲۵ ساله های ما جایگاه ارژنگ را ببخشند؟ امروز این مجسمه حر، ارژنگ نژاد است که با همه زیر و بم های تاریخی و ارتباط دادنش با مضامین سیاسی هنوز پس از ۹۰ سال باقی مانده و به قسمتی از خاطرات و تحولات تاریخی تبدیل گشته است. این مجسمه قابل توجه مسئولانی است که امروز هنر را سفارشی می خواهند. اما آنچه مسئولان شهری امروز انجام می دهند درک نیاز هنر برای حفظ میراث نیست و من از انجمن ها می خواهم که خواهان حفظ و نگهداری آثار استادان هنر خصوصاً استاد ارژنگ نژاد باشند. باید گلایه نمود که علاقه عجیبی در محافل دانشگاهی هنر وجود دارد که بگویند کار هنرمندان تجربی ارزش و اعتباری ندارد و ما خیلی از گنجینه های هنرمندان تجربی را در اثر غفلت نهادهای فرهنگی از دست داده ایم، البته درباره ی ارژنگ نژاد مستندی ساخته شد اما خیلی از این عزیزان هنرمند را بدون ثبت حتی یک بیوگرافی ازشان از دست دادیم محمدحسین بهرام ارژنگ رییس بنیاد ارژنگ و فرزند زنده یاد اسماعیل و نوه میرحسن ارژنگ نژاد نیز در ادامه به معرفی بنیاد پرداخت و اظهار داشت: پدر بنده سهم زیادی در هنر مجسمه سازی ایران داشتند و روحیه شان جوری بود که نمی خواستند از او تعریف شود. به مردمی بودن هنر در جامعه اهمیت می دادند و درباره ی انگیزه تاسیس بنیاد هنری ارژنگ باید بگویم می خواهیم تا بواسطه آن از غلامرضا رحیم زاده ارژنگ که بنیاد مجسمه سازی را بنا گذاشتند، خاطرات و حقایقی را بطور شایسته و درست که به زودی در کتابی هم تدوین و منتشر خواهد شد، بیان نماییم. کاش قدر بزرگان هنر را بیشتر بدانیم در ادامه خان محمدی پژوهشگر هنر با تسلیت درگذشت میرحسن ارژنگ نژاد عنوان کرد: دوران پژوهشی من درباره ی مجسمه های شهری با بررسی ۳۰۰ سند تاریخی همراه بود و بهانه حرکت این کار از خود ارژنگ نژاد شروع شد؛ در جایی که مسئله ای به نام فراموشی و تخریب آثار مطرح و مورد نگرانی مجسمه سازان خصوصاً در دوران پس از انقلاب بوده است. ارژنگ نژاد نیز خیلی از آثارش را در این زمان از دست داد. وی ادامه داد: متاسفانه باید گلایه نمود که علاقه عجیبی در محافل دانشگاهی هنر وجود دارد که بگویند کار هنرمندان تجربی ارزش و اعتباری ندارد و ما خیلی از گنجینه های هنرمندان تجربی را در اثر غفلت نهادهای فرهنگی از دست داده ایم، البته درباره ی استاد ارژنگ نژاد مستندی ساخته شد اما خیلی از این عزیزان هنرمند را بدون ثبت حتی یک بیوگرافی ازشان از دست دادیم. همین طور بحث مرمت در مجسمه سازی اهمیت زیادی دارد و استاد بارها بر نحوه مرمت ها نکاتی شایان توجه را مطرح نمودند. زندگیشان بسیار پربار بود. ای کاش بیشتر قدر هنرمندان را در زمان حیاتشان بدانیم. هنوز هم دیر نیست و می توان این خاطرات و دانش را جمع آوری کرد. حسین ملکی هنرمند پیشکسوت مجسمه ساز نیز در این مراسم بیان کرد: درباره ی بهترین خاصیت که از ارژنگ نژاد می شناسم، باید بگویم که خاصیت و امتیاز او در بین هم عصرانش ساده نگاه کردن به هنر بود، هنر را غامض و پیچیده نمی کرد. او آسان گذار بود و به من همیشه محبت داشت. استاد ارژنگ بسیار دوست داشت دیگران فعال باشند و کار کنند و برخی گفته های خلاف این اصلا درست نیست. او داعیه ای در امر آموزش نداشت و ما در گذشته به دست ها برای یادگیری هنر نگاه می کردیم. نوع نگاهش اگر کسی اهل کار بود پذیرش بیش از اندازه و استقبال از او بود. من قرار نبود در سعدآباد مجسمه بسازم اما قرار بود این کاخ به شکل هفتاد سال قبل خود بازسازی شود. بهترین لحظاتم با استاد ارژنگ در آنجا رقم خورد. می دیدم ایشان چقدر از هر کاری برای بهتر شدن یک اثر استقبال می کرد. وی با هنر خوشحال بود و با مردم زندگی می کرد و بنا بر این ماندگار است. وی با افشای جزییات یک سند عنوان کرد: این نخستین بار است می گویم من در سندی دیدم هم ابوالحسن صدیقی برای میدان حر طرح داده بود و هم ارژنگ نژاد اما صدیقی وقتی متوجه شده بود ارژنگ نژاد طرح داده است، طرحش را پس گرفته بود. ما امروزه کجا این اخلاق گرایی را سراغ داریم؟ این مراسم با خوانش متنی توسط فرامه ارژنگ نژاد فرزند زنده یاد میرحسن ارژنگ نژاد دنبال شد که در قسمتی از آن آمده بود «پدری مهربان، تاجی گرانقدر بر سر خانواده و انسانی شریف بود که هم چو رود جاری و روان و مثل باران بی دریغ بر همگان می بارید … برای سرو سبز زندگی مان آرزوی جاودانگی داریم.» آذرخش هنرمند پیشکسوت مجسمه ساز نیز درباره ی زنده یاد ارژنگ نژاد اظهار داشت: من از سال ۶۲ در کارگاه استاد ارژنگ مشغول به کار شدم و مستاصل برای انجام یک پروژه بودم. سه ماه زمان داشتم و ناگهان فرشته ای من را به سمت وی راهنمایی کرد. ایشان کارگاهی را سه ماه در اختیارم قرار دادند و با مهر خود من را در انجام پروژه راهنمایی کردند. اگر هدایت ایشان نبود اساسا شرایط سختی داشتم. این ارتباط ۲۵ سال بعد ادامه داشت و من چیزی به جز بزرگواری و کمک از وی ندیدم. به روح بزرگ این هنرمند سلام می کنم. کریم پورسیانی مجسمه ساز نیز در آخر اظهار داشت: برای من افتخار است یادی از زمانی که درخدمت آقای ارژنگ نژاد بودم، کنم. مهربان و بسیار خوش بین بود و تاکید داشت همیشه از نیروهای جوان استفاده نماید. خصوصاً جوانانی که علاقه به هنر دارند و برای رسیدن به مقصد همت می کنند. هرچه دارم از ایشان است و برایم سخت بود که وقتی درگذشتند، تهران نبودم و نتوانستم در مراسم خاکسپاری اش شرکت کنم. در آخر این مراسم حاضران از نمایشگاهی از تصاویر آثار زنده یاد میرحسن ارژنگ نژاد در خانه هنرمندان ایران دیدن کردند.


منبع: atolieh.com