چشم مردم امروز با نقوش هنر سنتی آشنا نیست

به گزارش آتلیه دات کام، چشم مردم امروز با نقوش هنرهای سنتی آشنا نیست؛ این در شرایطی است که خیلی از این نقوش برگرفته از باور و اتفاقات و اعتقاداتی است که طی سالیان در این مرز و بوم در جریان بوده است. یک پژوهشگر هنرهای سنتی که در این حوزه فعالیت بسیاری داشته، اعتقاد دارد چشم مخاطب امروز باید با نقوش سنتی آشنا شود.

حسین یاوری ـ پژوهشگر هنرهای سنتی ـ که برای بازدید از هشتمین جشنواره صنایع دستی و هنری های سنتی فجر در برج آزادی حاضر شده بود، ضمن حضور در نشست های تخصصی و همراهی با تعدادی از دانشجویان هنر که برای بازدید از نمایشگاه آمده بودند، دقایقی با ایسنا گفتگو کرد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: من حدود ۵۲ سال است که صنایع دستی و هنرهای سنتی عشق و شغلم بوده است اما این کاری که من انجام داده ام شاید قطره ای از عظمت دریای هنرهای سنتی ایران نیست. ۳۳۰ رشته هنرهای سنتی و ۲۸۶ رشته صنایع دستی را دارا هستیم که از نظر پراکندگی میتوان گفت، هیچ استانی نیست که دارای صنایع دستی و هنر سنتی نباشد.
او افزود: هنر سنتی هر استانی از ایران دارای ظرایف و نقوش متفاوتی است.
این پژوهشگر هنرهای سنتی در رابطه با ارتباط جامعه امروز با نقوش هنرهای سنتی و شناخت جامعه از المان های به کارگرفته شده در آثار هنرهای سنتی، اظهار داشت: شاید نیاز باشد که خوانش جدیدی در رابطه با نقوش هنرهای سنتی و صنایع دستی داشته باشیم. در کتاب های خود تلاش کردم بخشی از این موارد را بگویم. امروز در خدمت هنرمندی از قاسم آباد رودسر بودم. ایشان نگاره ها و نقش ها را برای من روایت کرد. اظهار داشت که چرا این نگاره و نقوش با این رنگ ها بوجود آمده و چه کاربردی در زندگی داشته است؛ صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران بدون کاربرد نبوده و البته همواره از نقدی برخوردار بوده است.


عضو گروه هنرهای سنّتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر افزود: کاشی کاری و گچ بری های مساجد قدیمی ایران جلب نظر می کند. قالی های به کار رفته در این مساجد هم امکان دارد نفیس نباشد اما همه از تقدس برخوردار می باشند. احساس می کنید که همه چیز با شما آشناست.
او اظهار داشت: در گذر زمان بر مبنای فراز و فرود حکومت هایی که در ایران حضور داشتند، یا بر مبنای توجه یا بی توجهی افراد دست اندرکار رشد یا افول کرده ایم. قالی ایران عصر درخشانی را در دوران صفویه رقم زده است؛ چونکه دستور داده شده بود بهترین دار و ابزار شناسایی شده و نقوش اصیل اجرا شود. هنرمندان برتر هم شناسایی شده بودند؛ به صورتی که وقتی می گوییم یک قالی برای اصفهان است از نقش و رنگ و نگار آن خاستگاهش را تشخیص می دهیم. در سایر آثار هم به همین ترتیب میتوان آثار را شناسایی کرد.
یاوری اظهار نمود: من یک روز خواستم طراحی های قالی ایران را بنویسم. آمار بسیار متغیری از تعداد طرح های ما در قالی ها وجود داشت. این آمار متغیر به این علت بود که قرار نبود به عددی ثابت برسیم؛ چونکه این طرح و نقش غیرقابل شمارش است. کافی است یک فرد خلاق بر مبنای دید خود از محیط، طرح جدیدی را ارائه دهد. این نقوش طی بازه زمانی هم دستخوش تغییراتی شده است. بر مبنای بررسی های من اقلیم، آب و هوا در نقش و رنگ آثار متفاوت می باشد. من سال ها مدیرکل استان سیستان و بلوچستان بودم. آن جا متوجه شدم سوزن دوزان نگاره ها را از برداشتند؛ بعد متوجه شدم در اسپکه، سورمیچ، دبگزان، محمدآباد و... نقوش متفاوت می باشد. تغییرات حاصل شده در نقوش و رنگ آثار هنرهای سنتی به انتقال سینه به سینه روایت ها هم مرتبط می باشد.
این پژوهشگر هنرهای سنتی اظهار نمود: چشم آدم هایی که در زمان حال زندگی می کنند آنچنان به نقوش هنرهای سنتی آشنا نیست. دلیلش کوتاهی امثال من است. باور بفرمایید سال ۱۳۶۰ که تدریس در دانشگاه را آغاز کردم متوجه کمبود بسیار شدم و ناراحت شدم که شاید تعداد ایرانیانی که در این حوزه کتاب نوشتند خیلی کم است. بر همین مبنا هم تلاش کردم در این حوزه تلاش کنم. من خود بررسی نموده ام که در خارج از کشور آنانی که نویسنده یا پژوهشگر هستند بودجه ای برای پژوهش دارند و اگر این شرایط برای پژوهشگران ما هم فراهم بود شاید کار بیشتری صورت می گرفت.
او در ارتباط با برنامه های تلویزیونی که می تواند چشم مخاطبان را به نقوش ایرانی آشنا کند، اظهار داشت: باید توجه گردد که تحقق این امر به یک برنامه ریزی بلندمدت نیاز دارد و بطور قطع موثر خواهد بود. اگر تلویزیون، رادیو، رسانه ها و... به این مورد بپردازند حقیقتا منجر به این امر خواهد شد که نقوش هنرهای سنتی در بین ایرانی ها شناخته شود.




منبع: atolieh.com