نگاهی به چهار اثر جدید پدر موسیقی مدرن ایران

آتلیه دات کام: به گزارش آتلیه دات کام، علیرضا مشایخی اولین آهنگسازی است که به شکل گسترده ای، پیام آور نوگرایی در موسیقی ایران است و اولین آهنگساز ایرانی است که موسیقی الکترونیک تصنیف کرده است. آثار او بیشتر از 60 سال است که در داخل و خارج از ایران اجرا می شوند و اخیرا چهار مجموعه جدید از این هنرمند روانه بازار موسیقی شده است.

به گزارش آتلیه دات کام به نقل از ایسنا، برخی علیرضا مشایخی را بنیانگزار موسیقی مدرن در ایران و از اولین آهنگ سازان مدرنیست ایرانی می دانند و حالا در این مطلب نگاهی به چهار اثر تازه منتشرشده از او می پردازیم.
تهران ـ برلین
این اثر توسط آنسامبل یونایتد برلین، کوارتت ملی اکراین، آنسامبل متاایکس و با نوازندگی ویلنسل صنم قراچه داغی و نوازندگی ویلن علی رئیس فرشید اجرا شده است.
لوح فشرده یک شامل قطعه های «تهران- برلین ۲۰۱۹ برای ارکستر مجلسی، اپوس ۲۹۱»، «کوراتت زهی شماره یک، اپوس ۲۱»، «کوراتت زهی شماره ۲، اپوس ۳۸»، «کوراتت زهی شماره ۴، اپوس ۱۷۶»، «مهسا برای سنتور و قانون، اپوس ۲۲۴»، «سونات شماره ۲ برای ویلنسل، اپوس ۶» و لوح فشرده ۲ شامل «بداهه ۲۰۰۷، برای آنسامبل و کامپیوتر، اپوس ۱۷۷»، «به طرف شرق، اپوس ۹۲ / الکترونیک»، «دشتی شماره ۲، برای ویلن و کامپیوتر، اپوس ۸۷ / الکترونیک»، «سوناتا الکرونیکا شماره یک، برای ویلنسل و کامپیوتر، اپوس ۱۷۸، شماره یک» و «اصوات خوشحال الکترونیک، اپوس ۸۱ / الکترونیک» است.
در توضیح این اثر آمده است: «مسئله «عبور» همواره در تفکر و موسیقی مشایخی نقش خاصی داشته است. تا آنجایی که به مبحث اصلی، شرق ـ غرب سمفونی نهم او با عنوان «دنیای من» بدل می شود. مشایخی در این اثر و آثار دیگری همچون «۲۰۱۹ برلین، اشاره مستقیمی به مبدأ و مقصد دارد. در قطعه «تهران ـ ۹۲، اپوس به طرف شرق و ۴۵ اپوس اروپایی واقع می شوند. دو شهر مورد علاقه او به صورت نمادین عرصه گفتگوی ایرانی ـ آتماتیک در اختیار داریم. در اینجا در این اثر، بافتی از مدالیته ایرانی، تنالیته اروپایی و عبارت هایی تماتیک ـ نقش ترومپت یادآور نوای «تعزیه» در کوچه های تهران است که آهنگساز از دوران کودکی خود به یاد دارد. ۲۰۱۹ برلین» و به سفارش آنسامبل یونایتد برلین در سال این اثر در قالب «فستیوال مسافران تهران ـ میلادی نوشته و در همان سال توسط این آنسامبل ضبط شده است.»
«شهرزاد»
آلبوم «شهرزاد» قصه ای در ۹ فصل برای پیانو، اپوس ۱۵ با نوازندگی پیانو فریماه قوام صدری شامل ۹ قطعه «در حاشیه کویر»، «نبرد»، «شکست»، «زندانی»، «خشم»، «آنسوی ابرها»، «فرار»، «سراب» و «انتظار» است.
در توضیح این اثر آمده است: «شهرزاد بخشی از پاسخی است به پرسشی که همواره برای مشایخی مطرح بوده است. او از خود می پرسد، شهرزاد چه می شد اگر جامعه موسیقی ایران گرفتار یک خواب چندصدساله نمی شد؟ آنچنان غفلتی که حتی به درستی نمی دانیم چه مدت گرفتار آن بوده ایم. مشایخی در یک سفر فرضی که به مجموعه پنج گانه ای برای پیانو انجامید، ظرفیت تکامل و انبساط، «نامه ها» ۱۰۶ موسیقی ایران را ملموس کرد. مجموعه پنج گانه عبارت است از: «داستان های کوتاه» اپوس ۱۱۳، «کریستال شماره های یک و دو» اپوس ۱۱۱، «در جستجوی زمان از دست رفته» اپوس ۱۱۰ اپوس.۱۱۵ و «شهرزاد» اپوس داستان «شهرزاد» که زاده تخیل مشایخی است، بهانه ای می شود برای جستجو و بیان اندیشه های فلسفی او. این ماجرا در مورد شهرزاد قصه گو نیست، بلکه تحلیلی است از این که چگونه انسانی شبیه به شهرزاد قصه گو می شود. نظریه چندصدایی مشایخی اساس پی ریزی این قطعه قرار می گیرد. او سفر خویش را از یک ترانه ساده و زیبای کردی آغاز می کند و با عبور از موسیقی کلاسیک ایرانی در گستره گام تعدیل شده، به آستانه آتنالیته می رسد.»
«نقره سیاه»
آلبوم «نقره سیاه» با نوازندگی وولنسل ماری ترِز گریزانتی و نوازندگی پیانو مارک ویتانتونیو شامل ۱۲ قطعه «نقره سیاه کوارتت برای چهار ویلن، اپوس ۳۰۵»، «سونات شماره یک برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۴۴»، «سونات شماره ۲ برای ویولنسل و پیانو، اپوس ۱۱۶، موومان اول»، «سونات شماره ۲ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۱۶، موومان دوم»، «سونات شماره ۲ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۱۶، موومان سوم»، «سونات شماره ۳ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۷۲»، «سونات شماره ۴ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۸۰، موومان اول»، «سونات شماره ۴ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۸۰، موومان دوم»، «سونات شماره ۴ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۱۸۰، موومان سوم»، «سونات شماره ۵ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۲۳۶، موومان اول»، «سونات شماره ۵ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۲۳۶، موومان دوم» و «سونات شماره ۵ برای ویلنسل و پیانو، اپوس ۲۳۶، موومان سوم» است.
«سالومه»
آلبوم «سالومه» با اجرای ارکستر سمفونیک ملی اکراین، ارکستر موسیقی نو، ارکستر مجلسی شرق با نوازندگی کلارینت یوری نابی توویچ، نوازندگی ویلن پانیذ فریوسفی، نوازندگی ساکسفون بورکهارت فریدریش، نوازندگی ویلنسل صنم قراچه داغی و نوازندگی پیانو آیدا سیغاریان شامل دو لوح فشرده است.
لوح فشرده یک شامل قطعه های «سالومه برای ارکستر، اپوس ۲۳۰»، «کنسرتو برای کلارینت و ارکستر، اپوس ۸۶»، «موزار من، مالر من برای ارکستر، اپوس ۸۶»، «کنسرتو شماره یک برای ویلن و ارکستر، اپوس ۹۶، موومان اول»، «کنسرتو شماره یک برای ویلن و ارکستر، اپوس ۹۶، موومان دوم»، «کنسرتو شماره یک برای ویلن و ارکستر، اپوس ۹۶، موومان سوم» و لوح فشرده ۲ شامل «کنسرتو برای ساکسفون و ارکستر، اپوس ۱۸۳»، «کاکتوس سفید برای ویلنسل و ارکستر، اپوس ۱۶۹»، «کنسرتو شماره ۲ برای پیانو، ارکستر زهی و سازهای کوبه ای، اپوس ۲۰۵» و «ساترن برای سازهای کوبه ای، اپوس ۱۹۱» است.
در توضیح این اثر آمده است: «شخصیت «سالومه» الهام بخش پیدایش آثار هنری گوناگونی در طول تاریخ بوده است. از آن میان میتوان به نوشته اسکار وایلد و موسیقی ریچارد اشتراوس اشاره نمود. هرچند که مشایخی اعتقادی به موسیقی توصیفی ندارد اما در عین حال منکر «تداعی معانی» نمی گردد. وی در توضیح این اثر می گوید: «کریستالی از عشق و نفرت، بعنوان یک تصویر در ذهن من نیست، اما درهم تنیدگی این دو ـ در حدی که سالومه، می تواند در محیط موسیقی من خانه کند. در این اثر ماجرای سالومه را نمی یابید اما شاید گرفتارش بود ـ آن کریستال را لمس کنید. علاقه مشایخی به ترکیب سازهای هم رنگ، اولین بار در قطعه ای با نام مدال ۲۰۱۵ برای نه کنتراباس و سازهای کوبه ای، اپوس ۲۴۲ منعکس شد. رضایت خاطر او از نتیجه این اثر سبب شد که در سال ۲۰۲۲ میلادی قطعه ای برای چهار ویلن با عنوان «نقره سیاه» تصنیف کند.»




منبع: atolieh.com