چگونه یك خاتم كاری خوب را تشخیص دهیم؟

به گزارش آتلیه دات كام هنر خاتم را اغلب ما می شناسیم. بارها پشت ویترین های فروشگاه های صنایع دستی، انواع و اقسام جعبه هایی را دیده ایم كه خاتم كاری شده اند. هنری كه ریشه در شهرهای شیراز و اصفهان دارد و یكی از اصیل ترین هنرهای سنتی ایران شمرده می شود كه به همت هنرمندان و صنعتگران زنده نگه داشته شده است.

به گزارش آتلیه دات کام به نقل از ایسنا، گفته می شود که خاستگاه اصلی هنر خاتم کاری، شیراز است، اما علاقه پادشاهان صفوی به این هنر، سبب شده اصفهان نیز به مرکز تولید محصولات خاتم کاری تبدیل گردد و البته با گذشت سال ها، امروز اصفهان بعنوان قطب اصلی تولید خاتم کاری شناخته می شود.
برمبنای تحقیقات انجام شده، به صورت مشخص و دقیقی مشخص نیست نخستین بار خاتم سازی را چه کسی ابداع کرده است. اما خیلی از کارشناسان این حوزه اعتقاد دارند که با توجه به این که قدیمی ترین آثار خاتم کاری در شهر شیراز کشف شده است، شیراز خاستگاه اصلی این هنر اصیل است. در دوران صفویه اما این هنر به اصفهان منتقل شد و اوج شکوفایی و تکاملش را تجربه نمود.




تشخیص یک خاتم خوب و اصل با در نظر گرفتن بعضی از معیارها کار چندان دشواری نیست. یکی از اصلی ترین مواردی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اصولا یک خاتم دارای نقوش ریز و منظم است. صاف بودن سطح، یکنواخت بودن رنگ، مشخص نبودن ترمیم کاری ها و بتونه کاری ها در سطح و قرینه بودن تمامی گل ها و اشکال همچون دیگر مواردی است که به هنگام خرید یک محوصل خاتم کار باید مورد توجه قرار بگیرند.







هنر خاتم کاری در واقع ترکیبی است از چند ضلعی های منظم که در رنگ های مختلف کنار همدیگر قرار می گیرند. برای تولید خاتم از انواع چوب ها و استخوان ها برای تشکیل مثلث هایی استفاده می شود که با سوهان کاری به حالت دلخواه و مطابق با طرح در نظر گرفته شده، درمی آیند. سپس این مثلث ها به هم چسبانده و با نخ محکم می شوند. پس از چند ساعت نخ ها را باز می کنند و اضلاع سوهان کاری شده را در کنار هم قرار می دهند و مجدداً با چسب به هم می چسبانند. مرحله بعدی که به «گل پیچی» معروف است، به وسیله سیم مفتولی گردی که آنرا به صورت شش ضلعی منظم آماده می کنند، شکل ها را به هم می چسبانند که حاصل آن یک طرح ستاره ای می شود. این طرح ها آنقدر تکرار می شوند تا برمبنای طرح مورد نیاز درمی آیند و سپس زیر پرس قرار می گیرند. این خلاصه ای بسیار کوتاه از آماده سازی یک محصول خاتم کاری شده است که در واقع برای آماده شدن باید ۴۰۰ مرحله را پشت سر بگذارند.
در ساخت یک قطعه خاتم کاری شده از انواع چوب ها همانند گردو، آبنوس، عناب، نارنج، کبوده و... انواع استخوان همانند عاج فیل، استخوان شتر و... استفاده می شود.












منبع: atolieh.com